در چهار سال گذشته، اقتصاد ایران صحنهای از تورم بیوقفه، نااطمینانی سیاسی و نوسانات ارزی بوده است؛ شرایطی که نهتنها سفره مردم را کوچکتر کرده، بلکه مسیر تصمیمگیری سرمایهگذاران را نیز بهکلی تغییر داده است. بر اساس دادههای رسمی، شاخص قیمت مصرفکننده از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۴ بیش از ۳۴۲ درصد رشد کرده است. اما در همین مدت، بازارها رفتار متفاوتی نشان دادهاند:
طلا با ۸۱۵ درصد رشد در صدر جدول بازدهی قرار گرفت.
سکه تمام حدود ۷۹۶ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد.
مسکن تنها ۲۴۸ درصد رشد داشت.
بورس با ۹۴ درصد بازدهی از تورم عقب ماند.
به زبان ساده، در حالیکه قیمت کالاها و خدمات بیش از سه برابر شده، ارزش طلا حدود هشت برابر افزایش یافته و قدرت خرید خانوارها به کمتر از یکچهارم کاهش رسیده است.
چرا طلا همچنان درخشان است؟
در اقتصادهای بیثبات، طلا همیشه نقش پناهگاه امن را ایفا میکند. وقتی پول ملی در حال از دست دادن ارزش است و بازارهای مالی پرریسکاند، سرمایهگذاران به سمت داراییهای نقدشونده و فیزیکی مانند طلا میروند.
اما داستان فقط به داخل کشور محدود نیست. در سطح جهانی، جنگ روسیه و اوکراین، تنشهای شرق آسیا، و بدهی فزاینده دولتها باعث رشد تقاضای جهانی طلا شده است. همزمان، افزایش نرخ دلار در ایران اثر این رشد را دوچندان کرده است.
آیا وقت خرید مسکن رسیده است؟
در مقابل، بازار مسکن با وجود رشد نسبی، از تورم جا مانده است. تحلیلگران میگویند اگر ثبات نسبی سیاسی و ارزی برقرار شود، ممکن است سرمایهها از طلا به سمت مسکن و بورس حرکت کنند؛ زیرا این بازارها هنوز تمام ظرفیت رشد خود را مصرف نکردهاند.اما اگر بیثباتی ادامه یابد و نقدینگی همچنان بالا باشد، موج تازهای از رشد طلا دور از انتظار نخواهد بود.
آینده چگونه رقم میخورد؟
در سطح جهانی، بدهی دولتها به بیش از ۱۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است. بسیاری از کشورها دیگر توان اجرای سیاستهای ریاضتی را ندارند و به چاپ پول روی آوردهاند. این یعنی تورم جهانی هنوز تمام نشده و طلا همچنان برگ برندهای در برابر آن است.
در شرایط فعلی، طلا همچنان امنترین دارایی برای حفظ ارزش سرمایه است، اما بازدهیهای بسیار بالا احتمالاً تکرار نخواهد شد. در مقابل، اگر دولت بتواند ثبات نسبی در بازار ارز و سیاست ایجاد کند، مسکن و بورس میتوانند دوباره جان بگیرند.
به بیان دیگر، پاسخ به سؤال «طلا بخریم یا مسکن؟» بستگی دارد به اینکه شما به آینده اقتصاد ایران چقدر امید و اطمینان دارید.